Op donderdag 10 november stond Rabbijn Soetendorp voor het eerst bij het graf van Bertus van der Kemp op onze begraafplaats in Velp en zei daarbij het volgende over zijn adoptieouders: ‘Aan hun moed heb ik mijn leven te danken. Doordat zij tijdens de Tweede Wereldoorlog hun deur voor mij openden, kan ik nu genieten van zeven kleinkinderen en een achterkleinkind dat ik onlangs nog in mijn armen heb gehad.’

Het was een emotioneel bezoek waarbij hij in het bijzijn van burgemeester Van Eert en andere gasten bloemen en – naar Joods gebruik- een steentje legde bij het graf. Daarna ging het gezelschap naar Het Gedenkpark in Huissen waar zich het onlangs opgeknapte graf van Maria Willemsen bevindt. Tijdens de Week van het Respect, waarvan hij een van de twee initiatiefnemers is, en kort voor zijn 80e verjaardag bezoekt de rabbijn voor het eerst in zijn leven de opgeknapte graven van zijn onderduikouders. Het bezoek ontroert hem. ,’Ik sta hier als een gered kind. En als rabbijn. Dit doet mij heel veel.’

Op beide graven is een gedenkplaats bevestigd met de tekst ‘Hij die een mensenleven redt, redt de hele mensheid’. De rabbijn: ‘Mijn moeke heeft mij, een joodse baby van drie maanden, binnengelaten. Zij en haar man moesten die beslissing in een seconde nemen. Een seconde waarin zij beslisten over mijn leven. Zolang ik leef, zal ik dit verhaal vertellen. Uit respect voor vader Bertus en moeke Maria.’

Donderdagmorgen 10 november zal rabbijn Soetendorp voor het eerst bij de graven staan van zijn onderduikouders in Velp en Huissen. Na een lange zoektocht zijn beide graven gevonden en gerestaureerd.

Het was tot 2020 een lege plaats tussen de andere graven op onze begraafplaats. De steen was in de loop der tijd verloren gegaan. Desgevraagd vond Jan Erren (†) in het met kroontjespen beschreven grafregister dat daar Bertus van der Kemp begraven lag. De koperslager aan de Zuider Parallelweg was op 14 april 1945 – vlak voor de bevrijding – omgekomen door een granaatinslag. Door niet weg te duiken voor de granaat redde hij (nogmaals) het leven van de ondergedoken kleuter Bobby Soetendorp (2 jaar). Als baby van drie maanden was die in een koffer met gaten van Amsterdam naar Velp gebracht en liefdevol opgenomen in het gezin van Bertus en Ria van der Kemp. Sinds 2020 heeft het lege graf een steen en een plaquette, mede dankzij ‘Bobby’ Soetendorp. De tekst op de steen is een citaat uit de Talmoed: ‘Hij die één mensenleven redt, redt de gehele mensheid’. 

Yad Vashem

Voor hun moed om twee Joodse kinderen een veilige onderduikplaats te bieden, ontving het echtpaar Bertus en Ria van der Kemp op 16 juni 2016 postuum een Yad Vashem-onderscheiding. Deze hoogste onderscheiding van de staat Israël voor niet-Joden die Joden het leven hebben gered tijdens de Tweede Wereldoorlog, werd aan nabestaanden uitgereikt door de ambassadeur van Israël in de Grote Kerk in Velp.

Begraafplaats Velp

Donderdagmorgen 10 november tussen 10.30 en 11.00 uur zal rabbijn Soetendorp, in aanwezigheid van burgemeester Carol van Eert van de gemeente Rheden, voor het eerst het graf bezoeken van zijn moedige onderduikvader Bertus van der Kemp. De bijeenkomst op onze begraafplaats is vrij toegankelijk; belangstellenden zijn van harte welkom.

Huissen

Aansluitend vertrekt de rabbijn naar Huissen, waar hij, in aanwezigheid van de kleindochter van Ria van der Kemp en burgemeester Nelly Kalfs van de gemeente Lingewaard, voor het eerst het graf zal bezoeken van zijn onderduikmoeder. Na de oorlog trouwde Ria Willemsen met een weduwnaar uit Huissen. Ze is daar in 1955 gestorven en begraven op de R.K. begraafplaats (nu Gedenkpark). Het Velpse Comité Monument voor moedige mensen in WO2 nam het initiatief om het verwaarloosde graf te laten opknappen als ‘cadeau’ voor de 80^ste verjaardag van rabbijn Soetendorp. De rabbijn is beschermheer van dat Comité. Afgelopen zomer hebben vrijwilligers van het Gedenkpark de steen gerestaureerd en een plaquette geplaatst.

Afgelopen week viel de cheque van de actie ‘Ik buurt mee’ van de gemeente Rheden weer bij iedereen in de bus. Deze cheque ter waarde van € 7,50 kunt u als bewoner doneren aan een door de gemeente goedgekeurd goed doel van een stichting, organisatie of een ander aangemeld initiatief.

Ook onze begraafplaats doet mee. Graag zouden wij u willen vragen uw cheque te doneren ten behoeve van de organisatie van onze Allerzielenviering van dit jaar. Deze wordt ook dit jaar weer op 2 november gehouden op onze Begraafplaats aan de Bergweg en heeft als thema ‘Stilstaan bij verdergaan’. Klik hier voor het document waarop staat hoe u uw cheque kunt doneren en hier voor de aankondiging van de viering. En bekijk ook de fraaie vlag die we speciaal voor deze actie hebben laten ontwerpen.

Het is al jaren een traditie om op Allerzielendag samen te komen op onze begraafplaats om alle overleden familieleden, vrienden en bekenden die hier begraven of bijgezet zijn te gedenken. Dat gebeurt aan de hand van een thema. Het thema van 2022 is ‘Stilstaan bij verdergaan.’ De Allerzielenviering zal worden gehouden op woensdag 2 november 2022 om 16.00 uur. De viering vindt plaats met medewerking van pastoraal werker Anita Coenraads, het Rouw- en Trouwkoor van de O.L.V. Visitatiekerk en het koor Trente Plus onder leiding van Marry van Weerdenburg, jachthoornblazersgroep Cornure en uitvaartzangeres Machabelle. En natuurlijk is er na afloop gelegenheid om met bestuur en vrijwilligers na te praten onder het genot van een glaasje glühwein. Tot ziens op 2 november. Klik hier voor de uitnodiging.

‘Stilstaan bij verdergaan’

Voor het eerst in twee jaar zijn er weer Open Monumentendagen op de manier zoals we dat gewend waren. Het thema van dit jaar is ‘Duurzaamheid’. Onze begraafplaats is dan – zoals elke dag- geopend voor bezoekers. Op zaterdag 9 en zondag 10 september zijn er van tijd tot tijd ook bestuursleden of vrijwilligers aanwezig om bezoekers te woord te staan of rond te leiden. Maar mocht er onverhoopt niemand aanwezig zijn, dan is er altijd nog de de ontdekkingstocht op papier die bezoekers over de begraafplaats leidt. De boekjes liggen op de bezoekers te wachten in het infobakje onder de infozuil. Klik hier voor meer informatie over de Open Monumenten Dagen en hier over de vermelding van onze begraafplaats.